- Công thức : C6H8O7.H2O
- Loại sản phẩm : Hoá chất xử lý nước bể bơi
Axít citric là một axít hữu cơ thuộc loại yếu và nó thường được tìm thấy trong các loại trái cây thuộc họ cam quít. Nó là chất bảo quản thực phẩm tự nhiên và thường được thêm vào thức ăn và đồ uống để làm vị chua. Ở lĩnh vực hóa sinh thì axít citric đóng một vai trò trung gian vô cùng quan trọng trong quá trình trao đổi chất xảy ra trong các vật thể sống.
Ngoài
ra axít citric còn đóng vai trò như là một chất tẩy rửa, an toàn đối
với môi trường và đồng thời là tác nhân chống oxy hóa. Axít citric có
mặt trong nhiều loại trái cây và rau quả nhưng trong trái chanh thì hàm
lượng của nó được tìm thấy nhiều nhất, theo ước tính axít citric chiếm khoảng 8% khối lượng khô của trái chanh.
b) Thông tin tổng quát
- Tên theo IUPAC: 2-hydroxypropane-1,2,3-tricarboxylic acid
- Tên theo IUPAC: 2-hydroxypropane-1,2,3-tricarboxylic acid
- Tên thông thường: axit chanh
- Công thức phân tử: C6H8O7
- Công thức cấu tạo:
- Khối lượng phân tử: 192.13 g/mol
- Có dạng: tinh thể màu trắng
- Nhiệt độ nóng chảy: 153oC
- Nhiệt độ sôi: 175oC (phân hủy)
c) Tính chất
c) Tính chất
- Tính axít của axit citric là do ảnh hưởng của nhóm carboxyl -COOH,
mỗi nhóm carboxyl có thể cho đi một proton để tạo thành ion citrat. Các
muối citrat dùng làm dung dịch đệm rất tốt để hạn chế sự thay đổi pH
của các dung dịch axít.
- Các
ion citrat kết hợp với các ion kim loại để tạo thành muối, phổ biến
nhất là muối canxi citrat dùng làm chất bảo quản và giữ vị cho thực
phẩm. Bên cạnh đó ion citrat có thể kết hợp với các ion kim loại tạo
thành các phức dùng làm chất bảo quản và làm mềm nước.
- Ở
nhiệt độ phòng thì axít citric tồn tại ở dạng tinh thể màu trắng dạng
bột hoặc ở dạng khan hay là dạng monohydrat có chứa một phân tử nước
trong mỗi phân tử của axít citric. Dạng khan thu được khi axít citric
kết tinh trong nước nóng, trái lại dạng monohydrat lại kết tinh trong
nước lạnh. Ở nhiệt độ trên 74oC dạng monohydrat sẽ chuyển sang dạng khan.
- Về mặt hóa học thì axít citric cũng có tính chất tương tự như các axít carboxylic khác. Khi nhiệt độ trên 175oC thì nó phân hủy tạo thành CO2 và nước.
d) Lịch sử tìm ra
- Vào
thế kỷ thứ 8 nhà giả kim thuật Jabir Ibn Hayyan người Iran đã phát hiện
ra axít citric. Các học giả châu Âu thời trung cổ cũng đã biết về axít
tự nhiên trong chanh, những kiến thức sơ bộ về axít này cũng đã được ghi
nhận vào thế kỷ XIII. Axít Citric được nhà hóa học người Thụy Sĩ tách
được vào năm 1784, ông đã kết tinh được axít citric từ nước chanh ép.
Năm 1860 ngành công nghiệp nước ép trái cây của Ý đã đưa công trình sản xuất axít citric vào hoạt động.
- Năm 1893 C. Wehmer đã phát hiện ra rằng nấm mốc (Penicillium) cũng có thể tạo nên axít citric từ đường. Sản xuất axít citric theo kiểu vi sinh này đã không được đưa vào sản xuất công nghiệp cho đến thế chiến
thứ I, do cục xuất khẩu nước hoa quả của Ý bác bỏ. Vào năm 1917 nhà hóa
học thực phẩm James Currie người Mỹ đã phát hiện ra rằng nấm mốc hình
sợi (Aspergillus niger) có thể dùng để sản xuất axít citric rất hiệu quả. Hai năm sau tập đoàn dược phẩm Pfizer đã ứng dụng kỹ thuật này vào sản xuất axít citric theo qui mô công nghiệp.
e) Sản xuất
- Kỹ thuật mà ngày nay người ta vẫn dùng trong công nghiệp sản xuất
axít citric là nuôi nấm sợi trên đường ăn, sau đó lọc nấm mốc ra khỏi
dung dịch và axít citric được tách bằng cách cho kết tủa với nước vôi
tạo thành canxi citrat, sau đó kết tủa được xử lý bằng axít sulfuric.
- Ngoài ra axít citric còn được tách từ sản phẩm lên men của nước lèo bằng cách dùng một dung dịch hydrocacbon của một bazơ hữu cơ Trilaurylamin để chiết. Sau đó tách dung dịch hữu cơ bằng nước.
f) Ứng dụng
- Với vai trò là một chất phụ gia thực phẩm, axít citric được dùng làm gia vị, chất bảo quản thực phẩm và đồ uống, đặc biệt là nước giải khát, nó mang mã số E330. Muối citrat của nhiều kim loại được dùng để vận chuyển các khoáng chất trong các thành phần của chất ăn kiêng vào cơ thể. Tính chất đệm của các phức citrat được dùng để hiệu chỉnh độ pH của chất tẩy rửa và dược phẩm.
- Citric axít có khả năng tạo phức với nhiều kim loại có tác dụng tích cực trong xà phòng và chất tẩy rửa. Bằng cách phức hóa các kim loại trong nước cứng, các phức này cho phép các chất tẩy rửa tạo nhiều bọt hơn và tẩy sạch hơn mà không cần làm mềm nước trước. Bên cạnh đó axít citric còn dùng để sản xuất các chất trao đổi ion dùng để làm mềm nước bằng cách tách ion kim loại ra khỏi phức citrat.
- Axít citric được dùng trong công nghệ sinh học và công nghiệp dược phẩm để làm sạch ống dẫn thay vì phải dùng axít nitric.
- Citric axít là một trong những hóa chất cần thiết cho quá trình tổng hợp Hexametylen triperoxit diamin (HMDT) là một chất dễ phát nổ giống Axeton peroxit, nhạy với nhiệt và ma sát. Ở một số nước nếu bạn mua một số lượng lớn axít citric bạn sẽ bị liệt kê vào sổ đen của các âm mưu khủng bố.
- Axít citric cũng được cho vào thành phần của kem để giữ các giọt chất béo tách biệt. Ngoài ra nó cũng được thêm vào nước ép chanh tươi.
- Citric axit được coi là an toàn sử dụng cho thực phẩm ở các quốc gia trên thế giới. Nó là một thành phần tự nhiên có mặt ở hầu hết các vật thể sống, lượng dư axít citric sẽ bị chuyển hóa và đào thải khỏi cơ thể.
- Điều thú vị là mặc dù axít citric có mặt khắp nơi trong cơ thể nhưng vẫn có một vài trường hợp mẫn cảm với axít citric. Tuy nhiên những trường hợp này rất hiếm và người ta thường gọi đó là phản ứng giả vờ của cơ thể. Axít citric khô có thể làm kích thích da và mắt do đó nên mặc áo bảo hộ khi tiếp xúc với axít này
Khác
Axít citric được sử dụng trong công nghệ sinh học và công nghệ dược phẩm để thụ động hóa các hệ thống ống dẫn cần độ tinh khiết cao (thay cho việc sử dụng axit nitric). Axit nitric bị coi là nguy hiểm và khó xử lý khi sử dụng cho mục đích này, trong khi axít citric thì không.
Axít
citric là thành phần hoạt hóa trong một số dung dịch tẩy rửa vệ sinh
nhà bếp và phòng tắm. Dung dịch với hàm lượng 6% axít citric sẽ loại bỏ
các vết bẩn do nước cứng từ thủy tinh mà không cần phải lau chùi. Trong
công nghiệp nó được dùng để đánh tan lớp gỉ trên bề mặt thép
Axít citric được sử dụng phổ biến như là chất đệm để làm tăng độ hòa tan của heroin nâu.
Các túi nhỏ chứa axít citric sử dụng một lần cũng được sử dụng như là
tác nhân xui khiến để buộc những người dùng heroin phải đổi các kim bẩn
của mình lấy các kim tiêm sạch nhằm làm giảm khả năng lan truyền AIDS và bệnh viêm gan. Các chất a xít hóa khác sử dụng cho heroin nâu là axit ascobic, axit xeatic và axit lastic; khi không có chúng, những người sử dụng ma túy thường thay thế chúng bằng nước chanh hay dấm.
Axít citric là một trong các hóa chất cần thiết để tổng hợp HMTD, một chất nổ nhạy nhiệt, nhạy ma sát và nhạy va chạm tương tự như axeton peroxit. Vì lý do này, việc mua một lượng lớn axít citric như tại Mỹ, có thể gây nghi vấn về các hoạt động khủng bố tiềm ẩn.
Axít citric cũng có thể thêm và kem để
giữ cho các giọt mỡ nhỏ tách biệt nhau cũng như thêm vào các công thức
chế biến nước chanh tươi tại chỗ. Axít citric cũng được dùng cùng bicacbonat natri trong
một loạt các công thức tạo bong bóng (bọt) khí, cho cả các dạng thực
phẩm (chẳng hạn các loại bánh bột và thỏi) lẫn các dạng hóa chất vệ sinh
cá nhân
Axít citric cũng dùng nhiều trong sản xuất rượu vang như
là chất thay thế hay bổ sung khi các loại quả chứa ít hay không có độ
chua tự nhiên được sử dụng. Nó chủ yếu được sử dụng cho các loại rượu
vang rẻ tiền do giá thành thấp của sản xuất
Khi sử dụng với tóc, axít citric mở lớp ngoài cùng (còn gọi là lớp cutin )
ra. Khi lớp cutin mở ra, nó cho phép có sự thâm nhập vào sâu hơn của
các chất vào chân tóc. Nó có thể được sử dụng trong một số loại dầu gội đầu để rửa sạch các chất sáp và thuốc nhuộm từ tóc.
Axít citric cũng được sử dụng như là nước rửa lần hai (sau nước hiện hình ) trong xử lý phim chụp ảnh trước khi dùng nước định hình.
Nước rửa đầu tiên thường hơi kiềm nên nước rủa có tính axít nhẹ sẽ
trung hòa nó, làm tăng hiệu quả của việc rửa ảnh so với dùng nước thường
Axít citric cũng được dùng như là một trong các thành phần hoạt hóa trong sản xuất các mô kháng virus
Axít citric cũng được sử dụng như là tác nhân làm chín chính trong các công đoạn đầu tiên trong sản xuất phó mát mozzarellaLiên hệ:
Hotline: 0983 265 215
Email: sales.capthoatnuoc@gmail.com
http://thietbicapthoatnuoc.com/vn/26-hoa-chat-xu-ly
công dụng là gì ạ
Trả lờiXóa